Unieke Zilveren Hutspot terug in Leiden
Iemand ooit gehoord van het Zilveren Hutspot toernooi bij UVS?
In de archiefgroep leverde het geen enkele positieve herkenning op.
Sterker nog, in de veel geroemde UVS-jubileumboeken treffen wij nergens een regeltje of foto aan over een dergelijk toernooi. En toch heeft het bestaan.
Een mailtje aan UVS van Michiel Hoogland, eigenaar van Het Leidse Winkeltje, vormde het begin van een zoektocht naar het bestaan van dit toernooi.
Wat is het geval? Michiel ontdekt op Marktplaats een zilveren bokaal met het Leidse wapen en na de aankoop zoekt hij contact met de koper. Het massief zilveren pronkstuk kwam nadat het jarenlang als bloempot in een vensterbank had gestaan bij de dochter van een vroegere voorzitter van de voetbalclub Xerxes uit Rotterdam via de kleindochter per toeval in het bezit van Michiel.
Aan de hand van keurmerken en jaarletter kan met hulp van antiquair Rob van Ruiten zowel de ontwerper, de maker en het jaartal van de fabricage worden achterhaald.
En via google zijn vervolgens krantenartikelen te vinden over een Zilveren Hutspot toernooi, dat tussen 1951en 1954 jaarlijks door UVS rond de pinksterdagen werd georganiseerd. De wisselprijs kwam in 1954 uiteindelijk terecht in Rotterdam bij Xerxes.
Begin maart komt Michiel op bezoek bij de archiefgroep en toont daar met trots zijn recente aankoop. Op de bokaal is geen verwijzing te lezen naar UVS of het Hutspot toernooi, maar gelet op de achtergronden van het verhaal is het vrijwel zeker dat dit de wisselbeker is uit de vijftiger jaren. Een paar weken later stuiten we bij toeval in het UVS museum op een wandbord met het opschrift ‘Zilveren Hutspot tournooi 1952 U.V.S. Leiden’. De pot op de wandtegel is identiek aan het zilveren kleinood van Michiel. De cirkel is dan echt rond. Mocht er nog een greintje onzekerheid bestaan dan is die nu verdwenen; de ‘hutspot’ van de Rotterdamse vensterbank is de originele wisselbeker van UVS!
Met dit toernooi hoopte UVS landelijke bekendheid te krijgen door sterke verenigingen uit te nodigen, zoals toentertijd Elinkwijk, ZFC uit Zaandam, Quick Den Haag, Xerxes, Volendam en uiteraard de blauwwitten zelf. En bovendien dacht men ook dat hiermee het niveau van het voetbal in Leiden een positieve impuls zou krijgen.
Het wandbord en de originele massief zilveren hutspot
We nemen contact op met Bram Bos, de historicus van Xerxes/DZB (zoals de fusieclub nu door het leven gaat), met de vraag of daar nog iets bekend is over dit toernooi. Het antwoord is negatief. In Rotterdam is geen informatie beschikbaar, maar Bos spreekt wel zijn verbazing uit over de vindplaats…
Xerxes/DZB (nu ook zaterdag eersteklasser) is overigens geen onbekende voor ons. We delen samen een flinke historie in het amateur- én betaald voetbal. In 2020 zijn wij op zoek gegaan naar de 13-jarige jongen, die in 1959 bij een thuiswedstrijd van UVS een klap kreeg van een Xerxaan. Een gestaakte wedstrijd en een lang ingewikkeld naspel waren het vervolg. Bovendien delen beide clubs de voorkeur voor blauwwitte kleuren. De Rotterdammers vinden horizontale banen over het shirt alleen mooier dan de Leidse verticale. Smaken verschillen. Xerxes is wel tien jaar ouder dan UVS, in 1904 begon men daar al te voetballen en bracht het via de eerste fusie met het Delftse DHC (!) tot de eredivisie en werd daar in het seizoen ’67-‘68 zevende. Rap daarna ging de betaald voetbalafdeling failliet.
Xerxes heeft wel een indrukwekkend rijtje geweldige voetballers opgeleverd met Faas Wilkes, Willem van Hanegem en Coen Moulijn als de meest bekende.
De toen 17-jarige jeugdspeler Coen Moulijn speelde op woensdagavond 2 juni 1954 op het UVS terrein aan de Wassenaarseweg met Xerxes de finale van het Zilveren Hutspot toernooi tegen ZFC uit Zaandam. Coen speelde samen met een andere Coen (Rijshouwer) in de voorhoede. Rijshouwer maakte later de overstap in het betaald voetbal naar UVS, terwijl Coen Moulijn een jaar later voor 28.000 gulden ingelijfd werd door Feyenoord.
Onder leiding van de Leidse scheidsrechter Theo van der Klugt (die zijn allerlaatste wedstrijd floot en vooraf gehuldigd werd na 20 jaar fluiten en volgens de plaatselijke pers een glashelder doelpunt van ZFC afkeurde), was de eindstand 0-0. Xerxes was vervolgens beter in het nemen van strafschoppen en mocht de wisselprijs definitief meenemen naar Rotterdam.
De wedstrijd tussen Xerxes en ZFC betekende ook een definitief einde van het toernooi omdat er geen nieuwe Hutspot aangeschaft wordt. De reden blijft speculeren: geld, overstap naar het betaald voetbal, of toch iets anders?
Inmiddels weten we ook, dankzij de keurmerken, wie de maker is geweest van de Zilveren Hutspot. Dat was Leendert Marcelis, meester zilversmid, die in de jaren vijftig in dienst trad van de Zilverfabriek in Voorschoten. Zijn werk is nog steeds erg populair op diverse veilingen. Opmerkelijk is dat het ontwerp volgens bronnen afkomstig was van een gemeenteambtenaar, de heer Hendrik Korswagen. Of Korswagen bij UVS betrokken was blijft onduidelijk.
En bovendien kunnen we sinds kort ook de herkomst van het wandbord achterhalen.
Herman Zaalberg, trotse eigenaar van de ruim honderd jaar oude bekende pottenbakkerij Zaalberg uit Zoeterwoude Rijndijk, bevestigt ons dat zij de maker zijn van dit wandbord.
Michiel Hoogland zou het liefst zien dat de Zilveren Hutspot na bijna zeventig jaar weer een functie krijgt als wisselbeker. Misschien wel via een jaarlijks terugkerende wedstrijd, al of niet voor een goed doel. Hij is bereid om de zilveren bokaal opnieuw in te zetten als wisselbeker en oppert dat UVS en Xerxes als eersten via een vriendschappelijk wedstrijd bepalen waar de bokaal dan naar toe gaat.
Een boeiende suggestie die wij graag doorgeven aan het nieuwe bestuur.
En tenslotte, nog even hardop denken: 2024 wordt een mooi kroonjaar. UVS bestaat dan 110 jaar en Xerxes tikt 120 jaar aan. En het is 70 jaar geleden dat de ketel uit Leiden vertrok en het toernooi voor het laatst gespeeld werd.
En tenslotte, last but not least: 450 jaar geleden werd de allereerste hutspot aan de Lammenschans gevonden. Ingrediënten genoeg voor een prachtig Leids evenement. Wie pakt de handschoen op?
Archiefgroep UVS
Fred Beerenfenger
Hans Neuteboom
Simon van Meijgaarden
Nico van Horn