Frans Heemskerk

Voetbalcarrières vertonen vaak een grillig verloop. De UVS loopbaan van de nu bijna 90-jarige Frans Heemskerk is daarop geen uitzondering. Inmiddels al 68(!) jaar lid, weet de ras-Leidenaar nog haarfijn uit te leggen hoe dat in 1948 begon. In zijn gezellige woonkamer in de Merenwijk doceert de nog steeds zelfstandig wonende weduwnaar op uiterst gedetailleerde wijze zijn voetbalhistorie:” ik ging als jonge jongen al graag naar voetbal kijken, maar mijn ouders vonden voetbal niks. Mijn vader hield van zwemmen en turnen, maar noemde voetbal een ‘zelfmoordenaarssport’. UVS was direct mijn favoriete club. In de Tuinstadwijk waar ik ben opgegroeid was het veld van Roodenburg op de Zoeterwoudseweg veel dichterbij, maar toch ging ik liever naar de Wassenaarseweg waar UVS toen speelde. 

Maar het duurde tot zijn 21ste jaar voordat Frans als dienstplichtig soldaat bij de Luchtmacht met 5 verzamelde handtekeningen van UVS’ers zich meldde bij de secretaris. Hij wilde UVS’er worden. De Ballotagecommissie (!) had geen bezwaar en Frans mocht in augustus 1948 komen trainen. Dat lukte vanwege de dienstverplichtingen op Ypenburg niet altijd. Frans had een goede loopsnelheid (“bij wedstrijden heb ik een keertje 11,9 gelopen op de 100 meter”) en maakte zijn opwachting in het vierde. Hij viel daar al snel op. In december kreeg hij thuis 2 aanschrijvingen voor één zondag. Via een briefkaart werd hij uitgenodigd in het vierde thuis tegen Lugdunum 3 om 12.00 uur en als reserve om 15.00 uur in het derde tegen ASC 2. 

Het werd een topdag voor Frans. Tegen Lugdunum scoorde hij viermaal. Daarna snel op de fiets naar Oegstgeest. “in de rust werd ik gewisseld voor Sjaak Waasdorp”, weet hij zich helder te herinneren. Zijn optreden als middenvoor bekroonde hij met twee treffers. Die 6 goals op één dag bleef voor de leiding van UVS niet onopgemerkt. Het was kennelijk voldoende reden om Frans de volgende week op te stellen als midvoor op het hoogste niveau voor een uitwedstrijd tegen Scheveningen op het ADO terrein in Den Haag. Voor een 21-jarige debutant in het voetbal een opmerkelijke prestatie. Voorzichtig vragen we of hij nog wat namen kent van het toenmalige eerste team.  Voor Frans een voorzet voor open doel. Hij reageert onmiddellijk door in een volzin de volledige opstelling te noemen.

We citeren:” in het doel Martin van Well, rechtsback Jan de Wolf, spil Joop Devilee, linksback Ben van Duijl, rechtshalf Bas Wallaart, linkshalf Jacques Sloos, rechtsbuiten Cor Verhoogt, rechtsbinnen Tonnie Kantebeen, midvoor ikzelf, linksbinnen Koos Fasel,, linksbuiten Jan v.d. Blom. En Piet Kantebeen was trainer. Dat was voor hem zijn tweede jaar als oefenmeester.”

Hij vervolgt:”we reden met de bus vanaf de Beestenmarkt naar Den Haag en je voelde dat je niet zomaar door iedereen als nieuweling geaccepteerd werd. Ik had natuurlijk nooit bij de jeugd gespeeld en dan ben je toch een beetje een vreemde tussen al die mannen die al jarenlang met elkaar voetbalden. En ik keek natuurlijk ook wel op tegen die spelers die ik al van naam kende. Ik weet nog goed dat ik op het veld een tikje op mijn schouder kreeg met de opmerking: zo ben jij onze nieuwe midvoor? Ik ben Wallaart…Met het niveau had ik geen probleem. We verloren met 1-0, maar voor mijn gevoel had ik lekker gespeeld”. Dat werd een dag later bevestigd door het Leidsch Dagblad. De aanwezige sportredacteur noteert in zijn verslag:

‘..de nieuwe aanvalsleider, Heemskerk, die ons meer bekoorde dan zijn voorgangers en na enige tweede klasse routine opgedaan te hebben zeker een aanwinst zal zijn..’

Twee weken later na Kerst en Oud & Nieuw staat Frans opnieuw midvoor. Ditmaal tegen Fortuna Vlaardingen thuis. UVS wint met 2-0 en Frans scoort zijn eerste doelpunt in het eerste. Het blijkt achteraf ook zijn enige te zijn, want hij wordt door de deskundigen toch te licht bevonden voor het grote werk en wordt weer opgesteld in het tweede. Daar speelt hij met veel plezier om vervolgens pas op zijn 45ste in 1971 zijn voetbalcarrière af te sluiten in het veteranenelftal. Hetzelfde jaar waarin UVS-icoon Piet Kantebeen (hij was de midvoor van Feyenoord tijdens de openingswedstrijd van de Kuip in 1937) stopt als succestrainer van UVS. Frans maakt zich in de jaren daarna verdienstelijk voor UVS als lid van de Kascommissie, waar hij het doen en laten van penningmeester Koos Ouwerkerk nauwlettend in de gaten houdt.  

Sportief blijft Frans daarna actief. In bedrijfscompetities voetbalt en volleybalt hij voor de Raad van Arbeid Leiden (later Sociale Verzekeringsbank), waar hij zijn hele arbeidzame leven heeft doorgebracht. Tot zijn 65ste skiet hij nog jaarlijks. En ook nu volgt hij graag alle sporten via krant en televisie. Het bezoeken van thuiswedstrijden van UVS komt nauwelijks meer voor, maar op de openingsdag van de competitie was Frans aanwezig bij de lunch van de Club van 100 op zaterdag 3 september j.l. “UVS is altijd mijn club gebleven en zal dat ook blijven. Het is een gezellige vereniging waar iedereen zich thuis kan voelen. Van de hoofdambtenaar tot de stratenmaker. Het is absoluut geen hooghartige club, wat elders wel eens wordt gezegd. In tegendeel”.  Frans weet zich gesteund door een relatief goede gezondheid (“maar ik begin langzamerhand wel wat kwaaltjes te krijgen hoor”) en staat verder nog actief in het leven.

“vanavond begint de bridge-competitie van mijn club en ik ben weer van de partij met mijn vaste bridgepartner”

Bij het afscheid vraagt Frans: ‘Weet je trouwens wat mijn favoriete teletekstpagina is? 895, elke zaterdag kijk ik daar wat UVS heeft gedaan. Het zit er nou eenmaal in, hè”

Al meer dan 68 jaar..

Simon van Meijgaarden